seyir-i-alem: * Kiralamada ücreti peşin vermek

12 Ocak 2017 Perşembe

* Kiralamada ücreti peşin vermek

14 Ocak 2017, Cumartesi

Kiralamada ücreti peşin vermek

Sual: Kiralamada, söz kesilince, ücreti peşin vermek lâzım olur mu?

Cevap: Bir sanat sahibine malzeme vererek bir şey yaptırmak da, onu kira ile tutmak demektir. Kira, deyn de, ayn da olabilir. Bey'de olduğu gibi, icâre de şart ile fasit olur. (Mecmû'a-i Cedîde) sahibi "rahmetullahi teâlâ aleyh" diyor ki, (Vakıf dükkânın kiracısı, mütevellinin izni ile dükkânı başkasına ferağ [devr] ederken, dükkândan ölünceye kadar çıkarmamağı şart eylese, bu ferağ câiz olmaz. Dükkânı geri alabilir). Burada da, üç türlü muhayyerlik vardır. İcâre de ikâle olunabilir. Söz kesilince, ücret vermek lâzım olmaz. Yani, âcir ücrete malik olmaz. Fakat, kendiliğinden peşin verir ise veya sözleşirken peşin verilmesi şart edilmeyip de, ayrılmadan önce, peşin olması şart edilirse, ücret mûcirin mülkü olur. Kirayı vermezse, malı teslim etmez. Etmiş ise, kiracıyı hapis ettirebilir. Mukaveleyi fesih edebilir. Fakat, malını geri teslim almadan satamaz. Söz kesilirken şart etmekle, kira peşin olmaz. Peşin olan ücret verilmezse, âcir malı vermekten, ecîr de işi görmekten vazgeçebilir. Ücretin, müddet bitince verilmesi de şart olunabilir. Mal sahibi veya başkası, malı kiracıdan zorla alırsa, kiracı kullanamadığı zamanın kirasını vermez. Bir senelik olmak üzere, her aylığı şu kadar liraya olarak câiz olduğu gibi, senelik toptan söylemek de câizdir. (Tam İlmihal s. 870)