seyir-i-alem: * Cemal, çirkinliği gidermektir (Osman Ünlü Hocanın 12.7.2019 tarihli yazısı)

10 Temmuz 2019 Çarşamba

* Cemal, çirkinliği gidermektir (Osman Ünlü Hocanın 12.7.2019 tarihli yazısı)

12 Temmuz 2019, Cuma

Cemal, çirkinliği gidermektir

Sual: Yemede, içmede, giyim kuşamda, ev içinde ve dışında kullanılacak eşyalarda, binek vasıtalarında iyi, güzel olanları yemenin, içmenin, giymenin ve kullanmanın dinen bir mahzuru var mıdır?

Cevap: Haram işlemek veya kullanmak, yalnız zaruret miktarı caiz olur. Mubah olan şeyleri, farzları yapabilecek kadar kullanmak zarurettir ve farzdır. İhtiyacı karşılamak için kullanmak ise, sünnettir. İhtiyaçtan fazla olan şeyin menfaati varsa, menfaati için kullanmak caiz olur. Menfaati olmadığı zaman, zararı da yoksa, zinet olur. Vakar, hürmet, sevgi hasıl etmek ve çok şükür etmek niyeti ile zinet eşyasını kullanmanın müstehab olduğu, İbni Âbidîn ve Bahr kitaplarında yazılıdır. Hadîkada deniyor ki:

"Mubahlarda, şehrin adetine uymamak şöhret olur. Bu ise, tahrimen mekruhtur. Saç, sakal boyamak böyledir." Zinet eşyasını kullanmak da böyledir. Gayr-i müslimlerin yaşadıkları memleketlerde, İslâmın vakarını, şerefini korumak ve şöhretten, fitneden sakınmak vaciptir. Zararlı olan şeye fudul, abes ve mâlâyani denir. Bunu kullanmak tahrimen mekruh, farza mani olursa, haram, yani büyük günah olur. Bahr-ür-râıkda deniyor ki:

"Erkeğin tedavi için sürme çekmesi caizdir. Zinet için çekmesi caiz değildir. Cemal ve Zinet kelimelerini birbirleri ile karıştırmamalıdır. Cemal, çirkinliği gidermek, vakar sahibi olmak ve şükretmek için, nimeti göstermek demektir. Gösteriş, öğünmek için, nimeti göstermek, cemal olmaz, kibir olur. Nefsin zayıf, azgın olduğunu gösterir. Cemal ise, nefsin terbiye edilmiş, olgun olduğunu gösterir. (Allahü teâlâ cemildir. Cemal sahiplerini sever) hadîs-i şerifi, cemal sahibi olmayı övmektedir. Cemal için yapılan bir şey, zinete de sebep olursa, zarar vermez. Cemal için, temiz, güzel giyinmek mubahtır. Kibir için giyinmek ise, haramdır. Böyle giyinince, halinde, başkalarına karşı davranışında bir değişiklik olması, kibir alameti olur."

Görülüyor ki, cemal, çirkinliğe, başkalarının iğrenmelerine, hakaret etmelerine sebep olacak şeyleri yapmamak, bunları izale etmek, gidermektir. Zinet, başkalarını imrendirecek, onlara üstünlük sağlayacak, tepeden bakacak, öğünecek şeyleri yapmaktır. Cemal için, bulunduğu yerde adet olan şeylerden, haram olmayan en iyilerini kullanmalıdır.