* Osmanlıcada sıfat tamlaması

BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM Esselâmü aleyküm ve rahmetüllahi ve berekâtühü
26 Şubat 2015, Perşembe
Osmanlıcada sıfat tamlaması
Sual: Osmanlıca sıfatlar yerli yerinde kullanılmıyor. Mesela Fâtiha-i şerif veya Yasin-i şerife deniyor. Bunları kullanmanın kuralı nedir? CEVAP Sıfat tamlamasında önce mevsuf [sıfatı bildirilecek kelime] söylenir. Mesela, Ramazan-ı şerif denir, şerif-i Ramazan denmez. Mevsuf, müzekker [eril] ise, sıfat da müzekker; mevsuf, müennes [dişil] ise sıfat da müennes olur.   Müzekker için birkaç örnek:   Hadis-i şerif denir, Hadis-i şerife denmez. Yasin-i şerif denir, Yasin-i şerife denmez. Kabr-i şerif denir, Kabr-i şerife denmez. Mevlid-i şerif denir, Mevlid-i şerife denmez. İhlas-ı şerif denir, İhlas-ı şerife denmez. Mushaf-ı şerif denir, Mushaf-ı şerife denmez.   Müennes için birkaç örnek:   Besmele-i şerife denir, Besmele-i şerif denmez. Fatiha-i şerife denir, Fatiha-i şerif denmez. Mübaşeret-i fahişe denir, Mübaşeret-i fahiş denmez. Sünnet-i şerife denir, Sünnet-i şerif denmez. Kelime-i tayyibe denir, Kelime-i tayyib denmez. Kâbe-i muazzama denir, Kâbe-i muazzam denmez. Seadet-i ebediyye denir, Seadet-i ebedî denmez.   Tekil, çoğula göre de değişir. Mevsuf tekse, sıfat da tek, mevsuf ikil ise sıfat da ikil, mevsuf çoğulsa sıfat da çoğul olur.   Tekile örnek:   Harem-i şerif = Şerefli Harem [Mekke-i mükerreme] Şecere-i tayyibe = Temiz, mübarek ağaç. Medine-i münevvere = Aydın Medine. Nebiy-yi zîşan = Şanlı peygamber. Huluk-ı azîm = Yüksek ahlâk. Âlim-i râsih = Derin âlim.   İkiliye örnek:   El-Ammeyn-ül muazzameyn = Mükerrem iki amca. El-Haremeyn-üş şerîfeyn = İki şerifli Harem, [Mekke ve Medine] El-İmâmeyn-ül hümâmeyn = İki imam. Eş-şehîdeyn-ül mazlûmeyn = İki mazlum şehid.   Çoğula örnek:   Evliyâ-i kirâm Meşâyıh-ı ızâm Ulemâ-i râsihîn Fukarâ-yı sâbirîn Agniyâ-yı şâkirîn   Kelimelerin mânâları   Evliyâ = Ermiş kimse, tekili velîdir. Meşâyıh = Tarikat reisi, tekili şeyhtir. Ulemâ = İlim sahipleri, tekili âlimdir. Fukarâ = Yoksullar, tekili fakirdir. Agniyâ = Zenginler, tekili ganidir. Izâm = Büyükler, tekili azimdir. Râsihîn = Derin âlimler, tekili râsihtir. Sâbirîn = Sabredenler, tekili sâbirdir. Şâkirîn = Şükredenler, tekili şâkirdir.   Twitter’da paylaş   |   Facebook’ta paylaş
Nimete şükür İlmin ve sabrın çoksa, gözün ve gönlün toksa, Artık şükrünü çoğalt, borcun ve derdin yoksa.
Dinimiz İslam İnternet Radyosu			Huzura Doğru TV		Bugünkü ilahi: · Aşkın İle Aşıklar
Dini sualler için | Üye olmak için   Üyelikten ayrılmak için: Google | Yahoo   Mail grubu sayfası: Google | Yahoo   www.dinimizislam.com | www.mehmetalidemirbas.com | www.myreligionislam.com