seyir-i-alem: * Fâiz bulunan satış

6 Kasım 2016 Pazar

* Fâiz bulunan satış

8 Kasım 2016, Salı

Fâiz bulunan satış

Sual: Fâiz şartlarını taşıyan satış nasıl uygun hale getirilir? Böyle satışlarda, sözleşme anında hazır olmayan mal ayrılmadan önce teslim edilmezse satış caiz olur mu?

Cevap: Fâiz bulunan satıştaki iki maldan biri ayn, karşılığı deyn ise, ayn olan mebî', deyn olan semen olmak ve [söz kesilirken deyn olan] semeni, ayrılmadan önce kabzetmek şartı ile caiz olur. Çünkü, deyn ancak teslim alınmakla taayyün eder.

Eğer, deyn mebî' ise, söz kesilen mecliste hazır olsa bile, bey' caiz olmaz. (İle, ye) gibi bağ ile söylenen fâiz malı, semen olur. Bu bağlar ile söylenmeyen, mebî' olur. (Bu bir kile buğdayı, bir kile taze buğdaYA sattım. Bu bir kile buğdayı, bir kile taze arpaYA sattım) diyerek sözleşmeleri caiz olur. Çünkü, her ikisinde de, ayn olan mal, mebî'dir ve deyn olan, semendir. Fakat, sözleşme yerinden ayrılmadan, deyni kabzetmek lâzımdır. Çünkü, fâiz bulunan bey'in caiz olması için, ayrılmadan önce, mebî ile semenin ayn olmaları lâzımdır. Deynin [misalimizde, semenin] taayyünü, kabzedilmekle olur. Aynı, kabzetmeden ayrılmaları caiz olur. Eğer (Bir kile iyi buğdayı senden, bu bir kile buğday İLE satın aldım) derse, yahut (İki kile taze arpayı senden, bu bir kile buğdaYA satın aldım) derse, deyn olan, mecliste hazır bulundurulsa dahi, caiz olmaz. Çünkü, deyn olan mal, mebî' olmuş, ayn olmayan şeyi satmıştır. Bu ise, caiz değildir.) (Tam İlmihal s. 855)