seyir-i-alem: * Satıştaki ve ödünç vermekteki fâize misaller (2)

25 Eylül 2021 Cumartesi

* Satıştaki ve ödünç vermekteki fâize misaller (2)

25 Eylül 2021, Cumartesi

Satıştaki ve ödünç vermekteki fâize misaller (2)

Sual: Satıştaki ve ödünç vermekteki fâizler neler olabilir?

Cevap: (Rıyâd-un-nâsıhîn)de diyor ki:

Satıştaki ve ödünç vermekteki fâiz için, Ömer Nesefînin “rahmetullahi teâlâ aleyh” (Erba’în-i Selmânî) kitabındaki otuzüç misalin bir kısmını aşağıya yazıyoruz:

8- Kile (ölçek) ile veya vezin (tartı) ile ölçülen bir şeyi, kendi cinsi karşılığı, ölçmeden toptan satmak fâiz olur. Miktarları müsavi ise de, fâiz olur. Çünkü, böyle şeylerin satışında, söz kesilirken, ölçülerek, miktarlarının aynı olduğunu bilmek, bey’in (satışın) sahih olması için, şarttır.

9- Birkaç kimse arasında müşterek olan, kile veya vezin ile ölçülen bir malı, ölçmeden paylaşmak fâiz olur. [Çünkü, her biri, kendi payında bulunan diğerinin mülkünü, diğerinde kalan kendi mülkü ile değiştirmiş olur. Yani bunları birbirlerine ölçmeden satmış olurlar. Her biri diğerlerine bir defter, ikincisi bir mendil gibi şeyler de verip helallaşmalıdırlar.]

10- Hacim ile veya vezin ile ölçülen bir malı, ölçmeden ödünç vermek ve almak fâiz olur.

11- Başaktaki buğdayı, buğday ile, müsavi miktarda dahi satmak fâiz olur.

12- Başaktaki buğdayı, başaktaki buğdaya aynı miktarda dahi satmak fâiz olur. Çünkü, buğdayları başaksın ölçmek lâzımdır.

13- Ağaçtaki meyveyi, kopmuş aynı meyveye satmak fâiz olur.

14- Ağaçtaki meyveyi, ağaçtaki aynı meyve ile satmak fâiz olur.

15- Buğdayı, buğday ununa ve kavrulmuş buğdaya, aynı hacimde dahi satmak fâiz olur. Çünkü, buğdaydan, aynı hacimde un hâsıl olmaz. (Tam İlmihal s. 857)