seyir-i-alem: * Tahiyyatta parmağı kaldırmak (Osman Ünlü Hocanın 19.8.2019 tarihli yazısı)

17 Ağustos 2019 Cumartesi

* Tahiyyatta parmağı kaldırmak (Osman Ünlü Hocanın 19.8.2019 tarihli yazısı)

19 Ağustos 2019, Pazartesi

Tahiyyatta parmağı kaldırmak

Sual: Hanefi mezhebindeki bir Müslüman, namazda ettehiyyatüyü okurken, şehadet parmağını kaldırır mı?

Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:

"Şehadet parmağı ile işaret etmenin caiz olduğunu bildiren hadîs-i şerifler çoktur. Hanefî mezhebindeki alimlerin bir kısmı da, böyle söylemiştir. Hanefî mezhebindeki kitaplar, çok dikkatle okunursa, parmak kaldırmanın caiz olduğunu bildiren haberler, Üsûl bilgileri değildir. Fetâvâ-i Sirâciyyede deniyor ki; "Namazda eşhedü en lâ... derken, şehadet parmağı ile işaret mekruhtur. Fetva da böyle verilmiştir."

İşaret etmenin haram veya mekruh olduğunu bildiren fetvalar mevcuttur. Bizim gibi mukallitlerin, hadîs-i şerif vardır diyerek, işaret etmeye kalkışmamız, müctehidlerin fetvaları ile haram veya mekruh olduğu bildirilen bir işi yapmamız doğru olmaz. Bu fetvalar karşısında, Hanefi mezhebindeki bir kimsenin, parmakla işaret etmesi, ya ictihat derecesinde olan bu alimlerinin işaret edileceğini bildiren, meşhur hadîslerden haberleri yok imiş veya hadîs-i şerifleri işitmişler, fakat, bunlara uymamışlar, kendi kafaları, düşünceleri ile hareket etmişler demek olur. Bu fikirlerin ikisi de, çok bozuktur. Bize düşen; "Bu büyükler, işaret etmenin haram ve mekruh olacağına bir delil elde etmeselerdi, haram veya mekruh demezlerdi. İşaretin sünnet ve müstehab olduğunu gösteren haberlerin değil, yasak olduğunu gösteren vesikaların doğru olduğunu anlamışlardır" olmalıdır.

Birkaç hadîs-i şerif işitmek, delil ve senet olamaz. Eğer; "Biz şimdi, onların anladıklarının yanlış olduğunu gösteren bilgileri ele geçirmiş bulunuyoruz" denirse, bizim gibi mukallitlerin bilgisi, bir şeyin helal veya haram olmasına vesika olamaz.

Hanefi mezhebinin alimleri, işaret için bildirilen hadîs-i şeriflerin çok ve başka başka olduğunu görünce, namaz hakkındaki kesin ve açık emirlere uygun olmayan, fazla bir hareketin yapılmamasını söylediler. Çünkü namazda esas, fazla hareketten sakınmaktır. Bundan başka, bütün alimler, sözbirliği ile haber vermiştir ki, parmakları, gücü yettiği kadar, kıbleye karşı bulundurmak sünnettir. (Namazda, her uzvunu, gücün yettiği kadar, kıbleye karşı bulundur!) hadîs-i şerifi, bunu açıkça emir etmektedir."